Stany Zjednoczone mogą „pochwalić się” wyjątkowo bogatą galerią seryjnych morderców. Zodiak, Ted Bundy, kanibal z Milwaukee, The Trash Bag Killer, przebierający się za klauna John Wayne Gacy – lista niesławnych przypadków jest znacznie dłuższa.

Zdaniem dokumentalisty Joe Berlingera[1] seryjny morderca to pod wieloma względami typowo amerykańskie zjawisko. W wywiadzie udzielonym The Atlantic przytoczył dane statystyczne – to właśnie w USA działało 67% udokumentowanych seryjnych morderców. Wydaje się zatem, że amerykańskie społeczeństwo stanowi wyjątkowo żyzny grunt dla pojawiania się jednostek zdolnych dopuścić się bestialskich zbrodni.

Kult wolności i indywidualizmu, ogólnonarodowa pycha i potrzeba bycia kimś ponadprzeciętnym, chęć wymknięcia się restrykcyjnemu prawu i siania chaosu, postępująca urbanizacja i wiążąca się z nią anonimowość, promowany w mediach hedonizm i uwielbienie celebrytów, napięcia między kulturą konserwatywną a liberalną, łatwy dostęp do broni, rozległe terytoria, zróżnicowanie etniczne i nieustający przepływ ludności – to tylko niektóre z czynników mogących wpływać na to, że właśnie w Stanach Zjednoczonych udokumentowano najwięcej przypadków działalności seryjnych morderców, a zdaniem Thomasa Hargrove’a, zajmującego się archiwizowaniem danych o zabójstwach, w USA przynajmniej 2000 seryjnych zabójców żyje nadal na wolności.

Czy jednak amerykańskość ma tak duże znaczenie? Z materiałów dostępnych na oficjalnej stronie FBI można dowiedzieć się, że seryjne morderstwo nie jest ani nowym zjawiskiem, ani wyłącznie amerykańskim. Nie ogranicza się do konkretnych czasów ani pojedynczej lokalizacji geograficznej. Trzeba zarazem przyznać, że w USA od lat 60. do 80. wydarzyło się wiele głośnych przypadków okrutnych morderstw. Niewykluczone, że na to zjawisko wpłynęły przemiany obyczajowości, stylów życia i procesy zachodzące w obszarze gospodarki.

Począwszy od czasów starożytnych, wielokrotni mordercy byli opisywani na całym świecie. W dziewiętnastowiecznej Europie doktor Richard von Krafft-Ebing przeprowadził niektóre z pierwszych udokumentowanych badań nad przemocą, przestępcami seksualnymi i popełnianymi przez nich zbrodniami. Naukowiec najlepiej znany ze swojego podręcznika Psychopathia Sexualis z 1886 roku opisał liczne studia przypadków dotyczące zabójstw o seksualnym podłożu, seryjnych morderstw i innych obszarów skłonności seksualnych.

W materiałach udostępnionych przez FBI zdementowano też popularne mity na temat seryjnych morderców, takie jak:

• Wszyscy wielokrotni zabójcy to dysfunkcyjni samotnicy;
• Seryjni mordercy są zawsze białymi mężczyznami;
• Motywacje wielokrotnych zabójców mają wyłącznie podłoże seksualne;
• Wszyscy seryjni mordercy podróżują autostradą międzystanową;
• Wielokrotni zabójcy nie potrafią przestać zabijać;
• Wszyscy seryjni mordercy są szaleńcami lub złymi geniuszami;
• Wielokrotni zabójcy chcą być złapani;

Publikacja dostarcza wielu interesujących informacji na temat przestępstw i ich sprawców, danych odseparowanych od żyjących w popkulturze mitów. Warto sięgnąć do niej, by oddzielić fakty od miejskich legend.

Stany Zjednoczone nie są jedynym miejscem dotkniętym problemem działalności wielokrotnych zabójców. Wydaje się jednak, że to właśnie tam seryjny morderca stał się ważnym obiektem popkulturowej fascynacji. Zainteresowanie makabrycznym tematem przejawia się w książkach, filmach, serialach, grach, a nawet w tak podejrzanych rozrywkach, jak oprowadzanie po domu Jeffreya Dahmera.

Przejdźmy do seryjnych morderców przedstawionych w serialu Mindhunter. Obserwujemy ich za kratami albo na wolności. Wraz z bohaterami staramy się poznać ich punkt widzenia i wersję wydarzeń. Przestępcy stosują rozmaite sztuczki, by zmanipulować swoich rozmówców – często trudno odróżnić kłamstwo od prawdy. Z tego powodu postanowiłam poczytać na temat rzeczywistych zdarzeń i przedstawić Wam wyniki moich poszukiwań. Ekranowe wyobrażenia ekranowymi wyobrażeniami… pora na brutalną prawdę.

Uwaga: Starałam się oszczędzić Wam drastycznych szczegółów. Już sama tematyka wpisu jest wystarczająco przerażająca. W artykule przybliżam sylwetki i sposoby postępowania seryjnych morderców i innych recydywistów. Skupiam się na tym, kim byli i co zrobili. Jeżeli wraz ze mną chcecie przyjrzeć się mrocznym kartom historii Stanów Zjednoczonych, zapraszam do dalszej lektury. Nie będzie miło. Będzie strasznie.

Mordercy z 2. sezonu Mindhuntera

W kolejnej odsłonie serial Netflixa zaczyna się tam, gdzie się skończył: trio Ford-Tench-Carr wciąż szuka seryjnych morderców i stara się przekonać FBI, policję i inne organy śledcze, że rozmowy z recydywistami mogą prowadzić do załapania tych, którzy nadal pozostają na wolności. Chociaż 2. sezon skupia się głównie na morderstwach czarnoskórych dzieci w Atlancie, przedstawia też kilku najbardziej znanych przestępców w historii Ameryki.

David Berkowitz, Syn Sama

Berkowitz jako „Syn Sama” terroryzował Nowy Jork w latach 1976-1977. Jest sprawcą ośmiu ataków strzeleckich, w których zginęło sześć osób, a siedem zostało rannych. Berkowitz sprytnie unikał schwytania. Pozostawiał po sobie listy, w których kpił z nowojorskiej policji i obiecywał kolejne zbrodnie, co szybko nagłaśniała prasa. Przestępstwa Berkowitza były omawiane przez nowojorskie media prawie codziennie. Znacząco wzrosło zainteresowanie czasopismami zawierającymi raporty i komentarze dotyczące drastycznych zabójstw. Ataki strzelca terroryzującego Nowy Jork opisywały też zagraniczne media. Temat zwykle trafiał na pierwsze strony gazet.

David Richard Berkowitz (urodzony jako Richard David Falco) był adoptowanym synem pary z Bronksu. Imał się różnych zajęć. W chwili schwytania pracował na poczcie. Mimo ponadprzeciętnej inteligencji w młodym wieku stracił zainteresowanie nauką. Sprawiał problemy wychowawcze, pociągały go drobne kradzieże i podpalenia. Po śmierci przybranej matki dowiedział się od tej biologicznej, że jego ojciec nigdy go nie chciał. Wiadomość o tym dogłębnie nim wstrząsnęła, zaburzyła poczucie tożsamości i popchnęła Berkowitza w spiralę podpaleń i morderstw. Zanim rozpoczął strzelaniny, w wigilię Bożego Narodzenia 1975 roku zaatakował dwie kobiety. Użył myśliwskiego noża. Jedna domniemana ofiara nigdy nie została zidentyfikowana. Drugą była nastolatka Michelle Forman. Poważnie ranna dziewczyna trafiła do szpitala.

Zbrodnie Berkowitza były zgodne z pewnym wzorem: zwykle atakował pary siedzące w zaparkowanych samochodach i najczęściej wybierał kobiety o długich, falujących, ciemnych włosach (w rezultacie w połowie lat 70. wzrosła sprzedaż peruk). Strzelał z rewolweru Bulldog kalibru 0,44, który kupił mu kolega z wojska, dlatego został nazwany przez prasę „zabójcą kalibru 0,44”. Nowy pseudonim, „Syn Sama”, pojawił się wkrótce po tym, jak Berkowitz pozostawił przy ciałach ofiar (tym razem zamordowani zostali Alexander Esau i Valentina Suriani) list w kwietniu 1977 roku. Morderca w swojej grze z prasą i policją posunął się nawet do przesłania listu do dziennikarza „New York Daily News”.

Berkowitz został schwytany w sierpniu 1977 roku w Yonkers. Zanim zdążył dokonać kolejnej zbrodni, zauważyła go mieszkająca w okolicy Cacilia Davis. Kobieta zdążyła uciec przed atakiem i dokładnie przyjrzeć się obcemu mężczyźnie niosącemu broń. Policję na ślad mordercy zaprowadził też bilet parkingowy. Po aresztowaniu Berkowitz przyznał się do bycia Synem Sama i zabicia sześciu osób. Podczas przesłuchań utrzymywał, że pies jego sąsiada, Sama Carra, czarny labrador o imieniu Harvey, żądał od niego krwi młodych kobiet. Czworonóg miał być opętany przez pradawnego demona, który zmuszał Berkowitza do zabijania ludzi. A mężczyzna tylko wykonywał rozkazy…

Co ciekawe, Berkowitz został uznany za poczytalnego i zdolnego stanąć przed sądem. Przestępca wycofał się z dotychczasowej linii obrony, przestał udawać szaleńca i oskarżać psa sąsiada o demoniczne skłonności. Kiedy stanął przed sądem w maju 1978 roku, przyznał się do wszystkich zabójstw. Otrzymał 6 wyroków dożywocia. Obecnie przebywa w zakładzie w Shawanguk. Podczas pobytu w ośrodku w Sullivan ukończył college z wyróżnieniem. Podczas pobytu w więzieniu wydał książkę. Publikuje też liczne eseje na temat wiary i pokuty na chrześcijańskich stronach internetowych. Jego własny blog prowadzony jest przez zaprzyjaźnioną grupę kościelną – on sam nie ma dostępu do komputera. Od swojego nawrócenia w 1987 roku zamiast Synem Sama woli być nazywany „Synem Nadziei” (Son of Hope).

W serialu Mindhunter w rolę Berkowitza wcielił się Oliver Cooper. Aktor wystąpił wcześniej w Californication, Red Oaks, Good Game i serii Goldbergowie. Trzeba przyznać, że podobieństwo do Berkowitza jest uderzające.

Dusiciel BTK, Dennis Rader

W recenzji 2. sezonu wspominałam o tajemniczym panie fetyszyście pojawiającym się w niektórych scenach. Poszukałam informacji na jego temat. Okazało się, że jest nim Dennis Rader, lepiej znany jako seryjny morderca „BTK”, „BTK Killer”, czy „Dusiciel BTK”. Przez trzy dekady działał pod przykrywką oddanego męża i ojca. Dopuścił się 10 makabrycznych morderstw w Wichita w Kansas. Pozostawał bezkarny od 1974 do 1991 roku.

Rader popełnił swoje pierwsze zbrodnie, zabijając członków rodziny Otero – ojca, matkę i dwójkę dzieci. O szczegółach morderstw napisał w liście, który schował w jednej z książek biblioteki w Wichita tego samego roku. Niedługo później wyznanie opublikowała prasa. W tym samym liście morderca zasugerował swój pseudonim i późniejszy symbol „BTK” – skrót od słów „Bind, Torture, Kill” (wiązać, torturować, zabijać).

Rader z dużą pewnością siebie i poczuciem nieuchwytności komunikował się z władzą i mediami. Posuwał się nawet do zgłaszania zabójstw policji i przesyłania drwiących listów mediom. Rader był znany z duszenia swoich ofiar. Do popełniania przestępstw motywował go seksualny sadyzm. Zasłynął też z tego, że zabierał „pamiątki” z miejsc zbrodni. Często kradł swoim ofiarom bieliznę. Później sam chętnie się w nią przebierał. Noszenie damskiej bielizny pociągało go równie mocno, jak zabijanie bezbronnych.

BTK Killer od wczesnej młodości skrywał przed światem sadystyczne seksualne fantazje związane ze zniewoleniem i torturami. W sekrecie znęcał się nad małymi zwierzętami. Później zabijał je i wieszał. Często szpiegował swoje sąsiadki, przebierając się przy tym w damskie ubrania i podduszając się liną zawiązaną wokół szyi. Jego znajomi postrzegali go jednak jako pełnowartościowego członka lokalnej społeczności. Mężczyzna z żoną i dwójką dzieci, przewodniczący rady kościelnej i lider klubu skautów – Dennis Rader nie wzbudzał podejrzeń.

W latach 1974-1988 był nawet serwisantem ADT – firmy dostarczającej systemy zabezpieczeń właścicielom domów zaniepokojonym zabójstwami Dusiciela BTK. Chociaż po 1991 roku Rader przestał mordować, nie zamierzał dać o sobie zapomnieć. W 2004 zaczął ponownie wysyłać listy policji i prasie. Załączał też przesyłki z fantami pochodzącymi z miejsc zbrodni i przedmiotami symbolizującymi dokonane przestępstwa.

Pragnienie bycia docenionym doprowadziło w końcu do jego schwytania w 2005 roku. Rader przesłał purpurową dyskietkę do KSAS-TV w Wichita. Załączył też list, złoty naszyjnik z medalionem i kserokopię okładki Rules of Prey, powieści o seryjnym mordercy.

Policja znalazła metadane osadzone w usuniętym dokumencie Microsoft Word, które nadal można było odzyskać z dyskietki. Zawierały one słowa „Christ Lutheran Church”, a dokument został oznaczony jako ostatnio zmodyfikowany przez „Dennisa”. Śledczy wyszukali potrzebne informacje w internecie. Dowiedzieli się, że Dennis Rader był przewodniczącym rady wspomnianego kościoła. Ustalili wcześniej, że zabójca BTK porusza się czarnym Jeepem Cherokee. Zauważyli, że taki sam pojazd stał zaparkowany pod domem Radera.

Do zatrzymania mężczyzny potrzebne były jednak silniejsze dowody. Otrzymali nakaz przetestowania DNA pochodzącego z materiału wykorzystanego w badaniach, które córka Radera wykonała, będąc studentką. DNA przechowywane w klinice medycznej Uniwersytetu Stanowego Kansas zostało przetestowane. Wykazało rodzinne dopasowanie do próbki pobranej z paznokci jednej z ofiar. Był to dowód, którego potrzebowała policja, by zatrzymać Radera. Mężczyzna przyznał się do wszystkich 10 morderstw. Został skazany na 10 dożywotnich wyroków. Obecnie przebywa w zakładzie El Dorado w Kansas.

W Mindhunterze zabójcę BTK zagrał Sonny Valicenti, który wystąpił również w serialach One Mississippi, Platonic czy You’re the Worst.

William „Junior” Pierce

William „Junior” Pierce może nie jest tak rozpoznawalnym zabójcą, jak Ted Bundy czy Syn Sama, ale nie oznacza to, że okazał się mniej niebezpieczny od nich. Mężczyzna odpowiada za dziewięć morderstw, które miały miejsce w Georgii i Karolinie Południowej w ciągu zaledwie jednego roku (1970-1971). Zanim popełnił te zbrodnie, odsiadywał 10-20 lat kary za podpalenie, włamanie, przetrzymywanie skradzionej własności i usiłowanie ucieczki z więzienia. Podobno IQ Pierce’a to 70.

Mimo raportu więziennych psychologów stwierdzającego, że mężczyzna może być niebezpieczny dla siebie i innych, został zwolniony warunkowo po zaledwie 7-letniej odsiadce. Podczas zwolnienia popełnił wszystkie morderstwa, w tym zabójstwo Margaret „Peg” Cuttino, 13-letniej córki senatora Karoliny Południowej. Pierce został aresztowany w marcu 1971 roku. Obecnie odsiaduje maksymalne dożywocie w więzieniu w Georgii.

W serialu Mindhunter w rolę Pierce’a wcielił się Michael Filipowich, znany też z występu w The Rookie, The Oath, Doubt, Rosewood, Skandalu, Czystej krwi, Białych kołnierzykach czy CSI: Kryminalne zagadki Miami.

William Henry Hance

Amerykański żołnierz i seryjny zabójca. Mężczyzna w latach 1977-1978 zabił cztery kobiety przebywające na terenach baz wojskowych i dookoła nich. Został skazany za zamordowanie trzech z nich i stracony na krześle elektrycznym 31 maja 1994 roku.

W Mindhunterze zagrał go Corey Allen. Aktor wystąpił także w serialach Power, Madam Secretary czy Manhattan.

Elmer Wayne Henley Jr.

Henley pomógł seryjnemu zabójcy, Deanowi Corllowi, uprowadzić i zamordować 28 nastoletnich chłopców i młodych mężczyzn w Houston latach 1970–1973. W końcu sam (w samoobronie) zastrzelił swojego mistrza w 1973 roku. Corll porywał, torturował, gwałcił i mordował. Henley wabił ofiary do jego domu. Przedstawiono mu 6 zarzutów morderstwa. Obecnie w więzieniu Mark W. Michael Unit w Teksasie odsiaduje wyrok pozbawienia wolności przez 594 lat.

Henley nie miał łatwego dzieciństwa. Jego rodzinę terroryzował ojciec alkoholik. Początkowo chłopiec był świetnym uczniem. Oceny Henleya Juniora pogorszyły się po tym, jak po rozwodzie rodziców podejmował się rozmaitych drobnych prac, by wspomóc finansowo matkę. W wieku 15 lat rzucił szkołę, później był notowany za włamanie. Przez swojego kolegę poznał dużo starszego od siebie Deana Corrla. Rozwinęła się między nimi silna więź, wynikiem której był zbrodniczy proceder. Za każdą zwabioną ofiarę Henley dostawał 200 dolarów.

Co ciekawe, od 1994 roku, za sugestią sprzedawcy sztuki z Luizjany, Henley zaczął malować. Częściowo traktował to jako hobby, a częściowo jako środek zarobku dla siebie i swojej matki. Henley odmawia malowania lub rysowania jakichkolwiek obrazów przedstawiających przemoc. Większość prac przedstawia pogodne krajobrazy, budynki i kwiaty. Znajomy Henleya zorganizował kilka wystaw jego obrazów.

W serialu Mindhunter w roli Elmera Wayne’a Henleya Juniora wystąpił Robert Aramayo, kojarzony jako młody Ned Stark z Gry o tron.

Charles Manson

Prawdopodobnie jeden z najbardziej znanych przestępców wszechczasów. Został skazany w 1971 roku za morderstwo pierwszego stopnia i spisek w celu zabicia siedmiu osób, w tym gwiazdy filmowej Sharon Tate, żony Romana Polańskiego. Chociaż Charles Manson nie zamordował nikogo osobiście, posłużył się członkami swojej sekty (nazywanej Rodziną), by dokonali zbrodni za niego. Jednym z „narzędzi” w jego rękach był Tex Watson (w serialu zagrał go Christopher Backus).

Rodzina była odpowiedzialna za zabicie Gary’ego Hinmana w lipcu 1969. W sierpniu tego samego roku członkowie grupy zamordowali ciężarną Sharon Tate w jej domu przy Cielo Drive. Zabili też trójkę odwiedzających ją przyjaciół – fryzjera Jaya Sebringa, producenta filmowego Wojciecha Frykowskiego i dziedziczkę kawowego imperium, Abigail Folger. Następnego dnia członkowie Rodziny zamordowali Leno i Rosemary LaBianca. Manson i jego zwolennicy zostali aresztowaniu w październiku 1969 i uznani za winnych w 1971 roku.

Celebryta wśród przestępców już wcześniej wchodził w konflikt z prawem. Pierwszy raz trafił do zakładu poprawczego jako dziewięciolatek. Większość życia spędzał w więzieniach. Był skazywany za kradzieże, wyłudzenia i stręczycielstwo.

Po wyjściu z więzienia w 1967 roku założył grupę religijną Rodzina i stanął na jej czele. Przepowiadał zbliżający się Armagedon, który miała zapoczątkować rzeź białych dokonana przez czarnoskórych. Rewolty rzekomo przepowiadała muzyka zespołu The Beatles. Ich utwór Helter Skelter miał zawierać proroctwo o nadchodzącej rewolcie i chaosie. Do Rodziny Mansona dołączyło wiele młodych osób (ok. 100), głównie kobiet z klasy średniej. Członkowie grupy, zanim wpadli w morderczy szał, prowadzili niekonwencjonalny tryb życia na obrzeżach społeczeństwa i eksperymentowali z substancjami halucynogennymi. Manson radykalizował swoich naśladowców głoszonymi przez siebie naukami i przepowiedniami. Zauroczył też młodzież hippisowskim stylem życia i bezkompromisowością.

Chociaż motyw morderstw Rodziny nigdy nie został do końca potwierdzony, najbardziej popularną teorią jest „Helter Skelter” wyjaśniona przez prokuratora Vincenta Bugliosiego. Mansona pierwotnie skazano na śmierć, jednak wyrok zmieniono na dożywocie. W 2014 roku ogłoszono, że 80-letni mężczyzna zaręczył się z 26-letnią Afton Elaine „Star” Burton i uzyskał licencję małżeńską. Kobieta odwiedzała Mansona w więzieniu od 9 lat i prowadziła kilka stron internetowych, głoszących jego niewinność. Licencja na ślub wygasła jednak za rok, a do ceremonii nie doszło. Manson zmarł z przyczyn naturalnych w wieku 83 lat.

John E. Douglas, autor autobiograficznej książki, na podstawie której powstał Mindhunter, opisał,  jak bardzo Manson różnił się od Kempera. Wspominał też, jak lider Rodziny usiadł na szczycie swojego krzesła, aby uzyskać przewagę nad rozmówcami podczas wywiadów. Oba szczegóły zostały wiernie odtworzone w serialu. Douglas podobno przeprowadził wywiad z Mansonem więcej niż raz, dlatego być może zobaczymy niesławnego przestępcę jeszcze w kolejnych sezonach.

W Mindhunterze słynnego przestępcę zagrał Damon Herriman. Aktor wcielił się w rolę Mansona również w ostatnim filmie Quentina Tarantino, Pewnego razu w Hollywood.

Paul Bateson

Paul Bateson został skazany za zabicie dziennikarza Addisona Verrilla. Był podejrzewany o serię 20 morderstw w Greenwich Village w latach 1975-1977, ale nigdy nie zostały mu one udowodnione. W 2003 roku został zwolniony warunkowo po 24 latach w więzieniu. Jego miejsce pobytu nie jest znane.

Z osobą Paula Batesona wiążą się trzy upiorne ciekawostki. Po pierwsze: zabójcę można zobaczyć w filmie Egzorcysta – zagrał tam technika radiologii. Po drugie: historia Batesona zainspirowała Friedkina do przeniesienia na ekran powieści Cruising ­– nie wyszło to najlepiej. Po trzecie: reżyser wyznał w podcaście w 2012 roku, że Bateson powiedział mu, że jest seryjnym zabójcą. Nie zostało to jednak potwierdzone.

W serialu Netflixa Paula Batesona zagrał Morgan Kelly, który wystąpił również w Designated Survivor czy The Expanse.

Wayne Williams

Williams został skazany za zabicie dwóch dorosłych, ale podejrzewa się go również o porwania i zabójstwa czarnoskórych dzieci w Atlancie w latach 1979-1981. Obecnie odbywa dwa wyroki dożywocia w więzieniu w Georgii.

Mężczyzna był niezależnym fotografem i promotorem muzyki. Został głównym podejrzanym w sprawie serii morderstw, kiedy policja obstawiająca mosty w poszukiwaniu zabójcy, usłyszała podejrzany plusk przy jednym z pilnowanych miejsc. Był to początek obserwacji Williamsa, prowadzących do jego skazania. W rzece Chattahoochee znaleziono zwłoki dwóch mężczyzn. Wkrótce dopasowano włókna i sierść znalezioną przy ciałach niektórych dzieci do tych pochodzących z domu rodziców Wayne’a Williamsa.

Mężczyzna został aresztowany pod zarzutem zamordowania Nathaniela Catera i Jimmy’ego Raya Payne’a, w wyniku czego stał się głównym podejrzanym w sprawie serii morderstw dzieci w Atlancie. Podczas procesu o zabójstwo dwóch dorosłych, prokuratorzy próbowali powiązać Williamsa z 10 innymi ofiarami. Ostatecznie skazano go wyłącznie za zabicie Catera i Payne’a.

Domniemany związek Williamsa z morderstwami dzieci w Atlancie budzi kontrowersje. Dla wielu rodzin ofiar jest dość niepokojący. Podejrzewano, że za morderstwami stoi Ku Klux Klan. Aresztowanie Williamsa zdaniem niektórych miało zatuszować sprawę. Niezależnie od teorii na ten temat, po ujęciu mężczyzny zakończyła się seria zabójstw. Ponadto według ekspertów z FBI białemu mężczyźnie byłoby trudno działać przez tak długi czas wśród czarnej społeczności, a seryjni zabójcy zwykle zabijają w obrębie własnej rasy.

Faktem pozostaje również, że wiele pytań w sprawie morderstw w Atlancie nie doczekało się odpowiedzi. Nikogo oficjalnie nie skazano za popełnienie tych zbrodni. Obecna burmistrz miasta ostatnio ponownie otworzyła zamkniętą sprawę, by raz jeszcze zbadać dowody z użyciem nowocześniejszych technik i wskazać rodzinom ofiar winnego.

W Mindhunterze zagrał go Christopher Livingston. Aktor wystąpił też w Unforgettable: Zapisane w pamięci i Modern Day Black Gay.

Mordercy z 1. sezonu Mindhuntera

Po solidnej dawce faktów na temat zabójców przedstawionych w 2. odsłonie serii przyjrzyjmy się historiom recydywistów ukazanych w 1. sezonie serialu.

Ed Kemper

Amerykański seryjny morderca i nekrofil, który zamordował dziesięć osób, w tym własną matkę i dziadków ze strony ojca. Jest znany ze swojego imponującego wzrostu – 206 cm i wysokiego IQ (145). Eda Kempera nazywano „Co-ed Killerem” (Koedukacyjnym zabójcą ?), ponieważ większość jego ofiar to studentki koedukacyjnych instytucji.

Kemper był wyższy o głowę od swoich rówieśników już w wieku czterech lat. Cechowała go niebywała inteligencja, miał też bardzo dobre relacje z ojcem. Czuł się zdruzgotany po rozwodzie rodziców. Wcześnie zaczął przejawiać okrucieństwo wobec zwierząt. Jako dziesięciolatek zakopał kota żywcem. Później zabił i rozczłonkował kolejnego czworonożnego pupila swojej rodziny. Trzymał jego części w swojej szafie. W dzieciństwie bawił się w gry, które nazywał „komorą gazową” albo „krzesłem elektrycznym”. Jego starsza siostra kiedyś próbowała wepchnąć go pod pociąg. Innym razem popchnęła go do basenu, w którym prawie utonął.

Matka Eda Kempera była neurotyczna i dominująca. Nadużywała alkoholu i często poniżała swojego syna. Kazała mu spać w zamkniętej piwnicy z obawy przed tym, że chłopak skrzywdzi swoje siostry. Matka szydziła z Kempera, nazywała go dziwadłem i odmawiała przytulania go, „żeby nie zamienić go w geja”[2]. Mówiła też, że żadna kobieta go nie pokocha.

Kemper uciekł z domu i zamieszkał z dziadkami. Wkrótce zamordował staruszków. Sam zgłosił się na policję. Po zabiciu dziadków trafił do szpitala psychiatrycznego. Sprawował się wzorowo. Został zwolniony z placówki w wieku 21 lat, gdy przekonał psychiatrów, że jest gotowy powrócić na łono społeczeństwa.

Ed Kemper znalazł pracę jako kurier firmy TNT. Do służbowego wozu wabił młode kobiety, autostopowiczki. Zawoził je w ustronne miejsce, gdzie dokonywał morderstw. Później zabierał zwłoki do swojego domu. Ciała ofiar dekapitował, rozczłonkowywał i bezcześcił. Zanim sam oddał się w ręce policji, zamordował swoją matkę i jej przyjaciółkę.

Uznany za zdrowego i winnego na rozprawie w 1973 r., Kemper zażądał kary śmierci za swoje zbrodnie. Zamiast tego otrzymał osiem jednoczesnych wyroków dożywocia. Od tego czasu został uwięziony w Kalifornijskim Zakładzie Medycznym. Kemper kilkakrotnie zrzekł się prawa do warunkowego zwolnienia, twierdząc, że jest szczęśliwy w więzieniu.

Złodziej każdej sceny z pierwszego sezonu ma znacznie mniejszą rolę w kontynuacji Mindhuntera. Możecie zastanawiać się, czy rzeczywiście Ed Kemper przebywał w tym samym zakładzie, co Charles Manson. Okazuje się, że tak. Kemper do tej pory jest zamknięty w California Medical Facility. Z kolei Mansona kilkakrotnie przenoszono do różnych instytucji.

Wersja Eda Kempera mistrzowsko zagrana przez Camerona Brittona w Mindhunterze dokładnie odwzorowuje to, co wiemy o rzeczywistym pierwowzorze postaci. Część jego kwestii to bezpośrednie cytaty z wywiadów przeprowadzonych z zabójcą w więzieniu.

Montie Ralph Rissell

Rissel jest seryjnym mordercą i gwałcicielem, działającym w latach 1976-1977. Swój odrażający proceder rozpoczął bardzo wcześnie – już w wieku 14 lat. „Monte” Rissel zamordował 5 kobiet i zgwałcił 12. Podobnie jak Kemper został wysłany do zakładu psychiatrycznego. On również przekonał swoich lekarzy, że się zrehabilitował (w rzeczywistości popełniał zbrodnie nawet w trakcie krótkich przepustek). Zanim został aresztowany w wieku 18 lat, siał grozę w Alexandrii (Virginia). Obecnie odbywa wyrok sześciokrotnego dożywocia w więzieniu Pocahontas State Correctional Center.

W Mindhunterze zagrał go Sam Strike (Mroczna wieża, Czarnobyl, Nightflyers, Poza czasem).

Jerry Brudos

Mężczyzna nazwany przez prasę „lust killer” (zabójcą pożądania) lub „shoe-fetish slayer” (zabójcą z fetyszem butów) zamordował przynajmniej 4 kobiety w Oregonie pomiędzy 1968 a  1969 rokiem. Był mordercą i nekrofilem. Matka Brudosa ciągle poniżała syna. Traktowała go z pogardą i znęcała się nad nim fizycznie. Była niezadowolona z tego, że jest chłopcem – wolała mieć upragnioną córkę. Fetysz kobiecych butów zaczął się u niego w bardzo młodym wieku. Jako nastolatek zaczął prześladować mieszkanki swojej okolicy, powalając je na ziemię lub dusząc je do nieprzytomności i uciekając z ich butami.

Brudos, grany przez Happy Andersona, został wysłany do szpitala psychiatrycznego po swojej pierwszej zbrodni. Uprowadził kobietę, miał wtedy 17 lat. Po zwolnieniu z zakładu zdawało się, że mężczyzna się uspokoił. Jerry Brudos wziął ślub i miał dwójkę dzieci. Później zaczął mordować. Nosząc wysokie obcasy, zabił co najmniej cztery młode kobiety. Okaleczył ich zwłoki, a części ciała zachował jako trofea. Jerry Brudos zmarł w więzieniu w 2006 roku.

Richard Speck

Zbrodnie popełnione przez Specka różnią się od większości innych wspominanych w serialu Mindhunter. 13 lipca 1966 roku Richard Speck torturował, zgwałcił i zamordował osiem pielęgniarek z South Chicago Community Hospital. Wcześniej dopuszczał się już aktów przemocy, ale to horror pojedynczego zdarzenia trafił na pierwsze strony gazet. Jedna z kobiet uciekła, by opisać koszmar, którego doświadczyła. Speck początkowo został skazany na śmierć. Później karę zmieniono na od 400 do 1200 lat więzienia (to nie jest żart). Mężczyzna zmarł na atak serca w 1991 roku.

W rolę Richarda Specka w Mindhunterze wcielił się Jack Erdie znany z występów w Zabójczych umysłach, Banshee czy Outsiders.

Wyreżyserowana m.in. przez Davida Finchera seria jest luźno oparta na autobiograficznej książce Johna E. Douglasa o tym samym tytule. Postać agenta Holdena Forda wzorowano właśnie na Douglasie. Zarówno literacki pierwowzór, jak i sfilmowana wersja historii, przedstawia część faktów dotyczących prawdziwych zabójców. Wszyscy przestępcy ukazani w serialu już nie żyją, są uwięzieni albo zaginął o nich słuch. Myślę jednak, że po przeczytaniu tego artykułu nadal będziecie chcieli upewnić się, że zamknęliście drzwi na klucz…

Poza tym wszystkim zainteresowanym tematem seryjnych morderców polecam ten ranking.

---

[1] Joe Berlinger tworzy filmy rekonstruujące przestępstwa, tak zwane dokumenty z nurtu true crime. Jest odpowiedzialny m.in. za Rozmowy z mordercą: Taśmy Teda Bundy’ego. Serial można obejrzeć na Netfliksie.

[2] Mikita Brottman, Car Crash Culture, Basingstoke 2002, s. 106–107.