Adaptacja i ekranizacja – czy właśnie jedno lub oba z tych pojęć przychodzą Wam do głowy, kiedy myślicie o filmie opartym na książce? A może myślicie: „co za różnica, oba znaczą to samo”? Możecie się zdziwić, ale wybór jednego czy drugiego z tych terminów nie jest tu bez znaczenia. Adaptacja i ekranizacja to takie pojęcia, które z pozoru wszyscy znają i rozumieją. A przynajmniej tak się wydaje, przez co słowa te bardzo często traktujemy jak synonimy. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, że adaptacja i ekranizacja nie oznaczają tego samego i błędem jest używanie tych pojęć zamiennie. Czym zatem jest adaptacja, a czym ekranizacja?
Spis treści
Adaptacja – wyjaśnienie terminu
Adaptacja to przeróbka pierwotnego materiału, zazwyczaj literackiego, której celem jest dostosowanie jej do wymogów nowego grona odbiorców. Adaptacja stanowi zatem pewnego rodzaju wersję pierwotnego dzieła stworzoną zgodnie z wizją i ideą reżysera. Ma on prawo wprowadzać do swojego filmu znaczne zmiany, takie jak inna kolejność wątków, wprowadzanie wątków niewystępujących w książce, a nawet zupełnie inne zakończenie dzieła. Może się to jednak odbywać do pewnego stopnia, tak aby ogólny przekaz adaptowanego utworu został zachowany.
Ekranizacja – przybliżenie pojęcia
Natomiast jeśli chodzi o ekranizację – również jest to produkcja filmowa oparta na materiale źródłowym zazwyczaj w postaci książki, ale też komiksu, sztuki teatralnej czy gry komputerowej, z tą różnicą, że film ten stanowi możliwie wierne odwzorowanie pierwotnego utworu. Co prawda, w ekranizacji mogą występować drobne różnice względem literackiego pierwowzoru, wynikające głównie z pominięcia niektórych wątków, tak aby film mieścił się w odpowiednich ramach czasowych, jednak wątki pojawiające się w nim są zgodne z oryginałem. Ekranizacja jest więc przeniesieniem książki na film przy zachowaniu jego treści oraz formy, podczas gdy adaptacja stanowi wariację literackiego utworu.
Przykłady adaptacji filmowych
Romeo i Julia (1996)
Dobrym przykładem adaptacji jest film pod tytułem Romeo i Julia z 1996 roku w reżyserii Baza Luhrmanna. Fabuła sztuki Williama Shakespeare’a została przeniesiona do czasów współczesnych. Akcja, zamiast we włoskiej Weronie, rozgrywa się w miasteczku Verona Beach położonym na Florydzie. Zamki zamieniły wieżowce, broń stanowią nie szpady, a pistolety. Jednak oryginalne dialogi pozostały niezmienione.
Więzień labiryntu
Innym przykładem adaptacji jest seria filmów Więzień labiryntu oparta na książkach autorstwa Jamesa Dashnera. Filmy te zachowują ogólny przekaz i wydźwięk utworu literackiego, na którym się opierają, jednak wydarzenia przedstawione w filmie znacznie odbiegają od tych opisanych przez autora.
Przykłady ekranizacji filmowych
Harry Potter
Seria filmów o przygodach młodego czarodzieja to jeden z najpopularniejszych przykładów ekranizacji filmowych. Opierając się na twórczości J.K. Rowling, filmy te odpowiadają temu, co możemy przeczytać w książkach autorki.
Igrzyska śmierci
Igrzyska śmierci to kolejny przykład filmowej ekranizacji. Filmy z tej serii stanowią wierne przełożenie trylogii autorstwa Suzanne Collins opowiadających o zmaganiach bohaterki Katniss Everdeen z życiem w totalitarnym państwie przyszłości i jej walce o przetrwanie na arenie w ramach corocznych, tytułowych Igrzysk Śmierci – zawodów na śmierć i życie nadawanych w telewizji ku uciesze widzów.
To
Chyba większość filmów bazujących na dziełach Stephena Kinga odznacza się wiernością co do pierwowzoru. Nie inaczej jest w przypadku produkcji To z 1990 roku. Zgodnie z powieścią pisarza, ten miniserial przedstawia losy grupy przyjaciół z fikcyjnego miasteczka Derry w stanie Maine, nękanych przez zagadkowego demona przybierającego postać dziecięcych lęków.
Adaptacja i ekranizacja – podsumowanie
Jeśli nie raz zachodzicie w głowę, jak film, który oglądacie ma się do przeczytanej przez Was książki – to znak, że macie do czynienia z adaptacją. Należy więc powstrzymać się przed ostrą krytyką, gdyż jak już wiemy, w przypadku adaptacji filmowych reżyser ma absolutne prawo do wprowadzania znacznych zmian do swojego dzieła. Natomiast ekranizacja, nawet mimo ewentualnych drobnych, mało istotnych zmian, powinna Was usatysfakcjonować pod względem zgodności z oryginalnym materiałem.
Mam nadzieję, że teraz już doskonale wiecie czym jest adaptacja, a czym ekranizacja i w jaki sposób te dwa pojęcia się od siebie różnią. A jakie Wam przychodzą do głowy przykłady filmowych adaptacji i ekranizacji?
W naszym słowniku znajdziecie wiele innych artykułów wyjaśniających pojęcia z zakresu kinematografii. Koniecznie się z nimi zapoznajcie!
0 komentarzy